"LEOPOLDİNE" KANTOLAR: KANTO XLII

XLII

Medeni bir şekilde sanırım, ifade etmeliyiz; “Lanet olsun sana!”

(Palmerston, Russel'a; Charles F. Adams'a dair)

“Peki bu millet savaşın bu beş küsuruncu yılında

bu yaşlı sosisin nasıl müsaade ediyor

o kaidenin üstünde durmasına!” H.G. Wells'den E.P.'ye 1918

Lex Salica! Lex Germanica, Antoninus

dedi ki kanun hakimdir denize

Sabit ruh'unda, nell'anima, şerefli Kolej'in

On yıldır teklif ediyorlardı bu Monte'yi

yani bir tür banka, güzel bir banka, Siena'da

Bir dağ, bir banka, bir fon bir temel bir

kredi kurumu

çekleri gönderip almak için bir yer

ama banco di giro değil yine de, ve Divan

görüşlerini sordu Senato'nun “babacan bir şefkatle

adalet ve uyumu şehrin ki böyle bir öngörüydü Kolej'inki

zâtı Âlînizin kaydını tuttuğu üzere

Kasım 1624

tafsilatı şöyle: üçüncü olarak, yıllık bir bilanço

beşinci olarak her vatandaşın hakkı olmalı yıllık

yüzde beş faiz karşılığı para yatırıp çekmeye

ve borç alanlar bunun biraz üstünde ödemeli

hizmetlerin karşılığı (dei ministri) yani masrafların karşılanması

ve kayıt tutma ki yüzde yarım scudo

yıllık olarak

(tüm bunlar mühim)

ve altıncı olarak Reis

esas dikkatini paranın

onu en iyi kullanacak olana verilmesine verecek

(id est, piû utilmente)

hanelerinin saadeti için, işlerinin bereketi için

dokuma gibi, yün ticareti, ipek ticareti

Ve (yedinci olarak) fazla bolluğu her beş yılda bir Divan

contradenin (mahalle) işçilerine dağıtsın makul bir miktarı

öngörülemeyen kayıplar için ayırdıktan sonra

ki böylesi kayıplar OLMASIN

ve dokuzuncu olarak borçlular vadesinden önce ödeyebilirler

eğer işlerine geliyorsa. Hiçbir borç beş yıldan

uzun verilmesin.

Temmuz 1623

Loco Signi

(marjin'de bir haç)

mevduattan gelen kar tüm kayıpları kapatmada kullanılabilsin

ve beşinci yıl dağıtılan paylar kalan kardan

yapılsın, zararın ikmalinden sonra ne kadar(benché) az olursa

olsun

mukabili küçük rezervle müstakbel durumlar için

I, Livio Pasquini, noter, Siena yurttaşı, aslı gibidir,

Temmuz 18, 1623

Consules, Iudices ve kamu noteri pro serenissimo

onaylıyor Livio'nun üstyazısını kasım tarihi itibariyle.

Dalga düşer ve el düşer

her zaman güneşte gezemezsin

ya da saçakta tohumun yeşerdiğini göremezsin

işin yıllara sari olmalıdır, yüzyıllara değil.

Monte di Pietá (ya da rehineci dükkanı)

Siena belediyesi sadece rehin karşılığı borç vermekte

yani rehnedilen gerçek eşya mukabili... inanıyoruz ki kullanışlı

ve faydalı olacaktır meşru bir biçimde para almak üzere

PARA borç verecek bir yerin olması

makul ve meşru bir faizle

aylar önce gönderilmişti Zzât-ı Âalinize AA VV bir muhtıra

yeni bir monte kurmak maksadıyla

Üniversitelerden para kabul edebilecek (id est cemaatlerden)

ve şahıslardan ve Luoghi'den

yani kamu olsun özel olsun şahıs ve şirketlerden

KİM OLURSA OLSUN

gerektirmeden bir imtiyazı haiz olmalarını

durumları ya da vaziyetleri sebebiyle aksine herkese

HER NE ŞART İÇİNDE OLURSA OLSUN

aynı Monte borç verebilsin geçerli Mallevadoria karşılığı

(yani sigorta) aynı oranda artı biraz daha

yöneticilerin ve memurların masraflarını karşılamak için

&gönderildi ZZât-ı ÂÂlilerine (AA. VV.= ZZ ÂÂ)

anlayabilesiniz

belli tafsilatlarıyla müzakere edilsin

evvela şifahen müzakere edilip sonra yazıya döküldü

(görünüşe göre 1622 yılında olacak)

Siena'nın hiç geliri olmadığı belirtilerek ve Zât-ı Âlileri

gümrükten kredi sağlayarak

ve farklı vergilerden

ve Grand Dükün hiç bir kaybı olmayacak

artı Siena varlıklarının bir listesi (dondurulmuş)

artı bir ipotek 'Abbondanza' üstüne

ve bilerek tüm bunların sadece küçük bir

teminat olduğunu insanları ve malları için toplumun

ve açık kalsın kapılar devletin diğer şehirlerine de

benzer teminatlar teminine özen gösteren

ve para koyanların hissesi olacak Monte'de

%5 faiz kazandıran

ve bu hissedarlar alacaklar meyvelerini

ve Granddük tebliğ etsin Siena'da

Divânın üyelerine...

fakat bu rehineciden farklı olacak

ve kendi yöneticileri ve memurları olacak

ve ZZât-ı ÂÂlileri göndersin tasdiklerini

buyruklarını havi, biz bendeleri tazimle

Aralık'ın 29. günü 1622..

ZZât-ı ÂÂlilerinin hizmetkarları

Nicolo de Antille

Horatio Gionfiglioli

Sebastiano Cellesi

ZZât-ı ÂÂlileri de onayladı

şehrin talebini yeni bir

Monte kurmak üzere

kamu ve şahıs menfaatine ve kolaylaştırmak...

...tedarikine karar verdi

...ve fonu boç vermeyi Granddük'ün

kamu kayıtlarına karşı yekûnu

200,000 scudi

sermaye %5 yıllık faiz mukabili

ki yılda 10,000

imzalandı mer'a dairesinde

önerilen teminatlar mukabilinde

yer verilerek katılmalarına diğer şehirlerden

istekli olanlara

ZZât- ÂÂlileriyle

tasdikler şu şekilde:

Maria Maddalena Tutrice

Hor^o della Rena 30 Xembre 1622

mühür iktiza eder

atıf yapılan

Vali

Fabizio bollo

vedo

Governatore şerefli Divân

imzalandı toto'da & fermanı doğrultusunda

ZZât-ı ÂÂlilerinin

2 Ocak 1622

Cenzio Grcolini

ki bu tarih Siena takvimine göre

Aralık onuncu ay ve

Mart yeni yıl

ACTUM SENIS,

San Joannij kilisesi Grand Dük'ün Sarayı'nda

hazirun Marquis Joanne Christophoro

haşmetli Marquis Malaspina'lı Antony Mary

ve pek meşhur Johnny bişey yahut öteki de Binis

Floransa'lı Senatör, şahit ve ben noter imzaladık

Ego Livius Pasquinus, des Marius

(merhum)filius Apostolik emperyal ve Pontifikal noter

kamu ordinaryus hakimi, Siena yurttaşı

teferruatıyla kâfi

olarak mezkûr MONTE teşkil olunmuştur.

Böylece zihnimdeki yankı geri döndü: Pavia:

gördüm şehirlerin bir surette hareketlerini, Vicenza, resmedildiği üzre

Adige kıyısında San Zeno....

ben Nicolaus Ulivis

de Cagnascis, Pistoja Floransa yurttaşı kamu noteri

karşı imzada

Senatus Populusque Senensis

OB PECUNIAE SCARCITATEM

ödünç alarak, döviz fiyatlarını dalgalandırarak,

meşru tüketim engelleniyor

ve giderek daha KÖTÜ bir hal alıyor

parası çok olan diğerleri bunu iş için kullanmıyor

(geç olmak acı çekmektir.

Yaşlan ve bunları düşünme)

iş için kullanmıyor ve burada herkes

işsiz durumda

pek azı pazara satın almağa geliyor

daha da azı tarlalarda çalışıyor

Monte non vacabilis publico

hisse sahipliği ölümle son bulmuyor....ZZât-ı ÂÂlileri

Kamu kayıtlarına karşı

düzeltecekler mi bu durumu-sermaye iki yüz bin

ki yıllık 10,000 gelir

mer'a dairesinin kayıtlarında

teminatlarla birlikte (cauteles)

herhangi bir zarara karşı aynı Zât-ı Âlilerine güvence olmak üzere

bu fikrin tarihi muhtemelen Temmuz 1623

die decima ottava

ve diğer suretler 1624,1622

muhtemelen tasdikleri 'geçen Ekim'

Della Rena ve kadın hâmi M. Magdalene tarafından

tutrice, nâip demek aşağı yukarı

Don Ferdinandus Secundus Dux Magnus

ve en âli kadın tutriceleri

kamu evraklarıyla

kamu ve şahıs menfaatine

öngörerek teşekkülünü

meşru ve adil böylesi bir MONTE

Chigi, Soffici, Marcellus de? Illuri,

hayır, Marcellus Austini, Caloanes Marescotti ve

Lord Mt Alban etkili oldu

ki bu Monte'nin idarecileri

ve müstakbel varisleri

hissedar olsunlar nâm-ı diğer Loca Montis'den-

Tepe'de bir yeriniz var mı, efendim?

Kesin bilgiyle ve

ex certe scientia et iktidarlarının azametiyle

kusursuz itaat, anlaşılacağı üzere

10 bin scudi

de libris septeno

?bir scudo mukabili 7 lire

mukayesesi 200,000(iki yüz bin).

1-Palmerston: 1863'te Britanya başbakanı Palmerston Dış İşleri Bakanı John Russel'a, Amerikan elçisi Charles Francis Adams'ın ısrarı üzerine Konfedere devletlerin ısmarladığı zırhlı gemileri alıkoyacağını, ama Amerikan taleplerine karşı konulması gerektiğini yazıyor.)

2-H.G.Wells: Romancı H.G.Wells'in neden hala Buckingam Sarayı'nın önünde kraliçe Victoria'nın heykelinin tutulduğunu sorması Pound'u neşelendirmiş.

3-Lex Salica: Fransa'da kadınların tahta geçmesini yasaklayan yasa. Cermen yasası kadınların tahta geçmesine izin verir.

4-Antoninus: Antoninus Pius, Roma imparatoru,137-161; Denizde ticari menfaatleri gözeten Rodos yasalarının Roma yasasının yerine uygulanmasını onayladı.

5-nell'anima: İtalyanca “zihinde veya ruh'da”

6-Şerefli kolej: Siena'nın Toskana kentinin yönetici hakimliği Collegio de Balia. Balia'yı burada Divan olarak tercüme ettik.M.Z.)

7-Monte: İtalyanca dağ demekse de burada kasdedilen bir para fonu veya banka.

8-banco di giro: İtalyanca kredi transferi yapan banka.

9-babacan şefkatle.....:bu kanto ve müteakip iki kantonun çoğu Il Monte dei Paschi di Siena e le Aziende in Esso Riunite, (9 Cilt, Siena, 1891-1925)'den alıntılanmıştır. Burada iktibas edilen kısım Siena genel Konseyinin 4 Mart 1622-23'de geliri Siena'nın güneyindeki otlakların geliri ile teminat altına alınmış Monte dei Paschi adında bir bankanın kurulması kararının kayıtlarıdır.

10-dei ministri: İtalyanca “idarecilerin”

11-scudo: sikke.

12- id est, piu utilmente: Latince ve İtalyanca, “yani, en faydalı biçimde”

13-contrade: italyanca, “şehrin kısımları”

14-Loco Signi: İtalyanca “imza yeri”. Originalinde “loco Sigilli”yani “mühür yeri” yazıyor.

15-haç: Gerçekten de kaynağın aslında mühür için marjinde bir haç işareti var.

16-benché: İtalyanca “ne kadar”

17-Consules, Iudices: Latince, “konsüller, yargışlar”

18-pro serenissimo: Latince, “Zât-ı sâmilerine” (Toskana Prensi Granddük Ferdinando).

19-Monte di Pieta: İtalyanca, “rehineci”. Pound şimdi bir başka kaynaktan aktarıyor, 29 Aralık 1622 yılında Siena Divanı'nın yeni bir banka kurulması yönündeki isteğini Grand Dük Ferdinand'a arz eden Floransa Konseyinin raporu.

20-AA VV: İtalyanca, Altezze Vostre, “Zât-ı Âlileri”. Buradaki çoğul hitap Granddükün hamileri olan annesi ve anneannesini de muhatap alıyor.

21-Üniversiteler: kaynakta bu kelime “bir bölgenin tüm insanları” anlamında kullanılmakta iken Pound bunu modern anlamıyla kullanıyor. Loughi “yerler” anlamında iken Pound bunu şirketler..vs olarak yorumluyor.

22- Mallevadoria: İtalyanca “teminat”

23- Abbondanza: tahıl üretimiyle görevli bir idare.

24-meyve: burada faiz anlamında .

25-ACTUM SENIS: Latince, “Siena'da aktedildi”.

26-OB PECUNIAE SCARCITATEM: Latince, “para kıtlığı sebebiyle”.

27: Monte non vacabilis: Latince, “hisse sahipliğinin sınırlı zamanlı olmadığı banka”.

28-cauteles: Latince, “teminatlar”.

29- die decima ottava: İtalyanca, “onsekizinci günde”.

30-

metindeki şekil bu resim değil ama bu bloga o şekli koymak mümkün olamadığı için bu resmi naçar kaldığımdan koydum. Kantodaki original şekil için Terrell ve Kantoları Almanca'ya tercüme eden Eva Hesse bir izahat getirmemişler ancak internette o şekil ile Monte dei Paschi bankasının bu gördüğünüz logosu arasında benzerliğe dikkat çeken açıklamalar için bkz: http://www.gordsellar.com/2012/09/15/blogging-pounds-the-cantos-cantos-xlii-xlv/

31-Loca Montis: Latince, “Monte'nin hisseleri”.

32-ex certe scientia et: Latince, “kesin bilgiden ve”.

33-de libris septeno: Latince, “originali “de libris septem”, “yedi pound”.