5 Eylül 2016 Pazartesi

KANTO XLV FAİZ İLE

XLV

Faiz ile

Faiz ile malik değil kimse güzel kargir bir eve
her taşı pürüzsüz yontulmuş ve bitişmiş
öyle ki cephesi süsleniverir güzelce,
faiz ile
malik değil kimse kilisesinin duvarına resmedilmiş bir cennete
harpes et luz
yahut bakirenin ilham aldığı
ve gökyarığınından hâlelenen bir yere,
faiz ile
temâşâ etmedi hiç kimse Gonzaga, varisleri ve odalıklarını
resmedilmedi hiç bir tablo ne baki kalsın ne birlikte yaşanılsın diye
ama satılmak ve hızlıca satılmak için resmedildi
faiz ile, tabiata karşı işlenen günah,
ekmeğin giderek daha bayat süprüntü
ekmeğin kağıt gibi kupkuru,
yayla buğdayı yok, kalın unu yok
faiz ile hat kalınlaşır
faiz ile kaybolur ayrımlar
ve bulamaz kimse kendine ikamet için bir yer.
Taş ustası uzaklaştırılır taşından
dokumacı uzaklaştırılır tezgahından
FAİZ İLE
yün pazara gelmez
koyun kazanç getirmez faiz ile
Faiz bir taundur, faiz
köreltir genç kızın elindeki iğneyi
ve öldürür iplikçinin hünerini. Pietro Lombardo
gelmedi faiz ile
Duccio gelmedi faiz ile
ne de Pier della Francesca; ne Zuan Bellin' faiz ile
resmedildi ne de 'La Calunnia'.
Gelmedi faiz ile Angelico; gelmedi Ambrogio Praedis,
Gelmedi kargir bir kilise, imzası: Adamo me fecit.
Faiz ile değil St Trophime
Faiz ile değil Saint Hilaire,
Faiz paslandırır keskiyi
paslandırır ustayı ve ustalığı
kemirir tezgahtaki ipliği
kimse öğrenemez altın işlemeyi usulünce;
gök rengi cerahatlanır faiz ile; kızıl nakışsız kalır
Zümrüt bulamaz kendine bir Memling
Faiz katleder rahimde bebeği
mani olur delikanlının eş aramasına
felç getirdi yatağa, uzanıyor
arasına taze gelinle damadın
CONTRA NATURAM
Orospular getirdiler Eleusis için
cesetler hazırlandı ziyafete
faizin emri ile.


N.B. Faiz: satın alma gücü kullanımının bedeli, ki üretim nazar-ı dikkate alınmaksızın, hatta üretim imkanları nazar-ı dikkate alınmaksızın(yani Medici Bank'ın başarısızlığı) tarhedilir.

1-Faiz: Pound “Usura” diye adlandırdığı faizi bu şiirin sonunda ayrıca tanımlamıştır. Kantolar'da faiz insan tabiatında bulunan ve dünyada cenneti gerçekleştirmekten veya kanto V'te tasvir edilen vizyondan alıkoyan güçleri dramatize eder. Cennet vizyonu olmayan birinin “kilisesinin duvarında cennet resmi” olmayacaktır.
2-harpes et luz: François Villon'un 'testament'inde 896.dizelerde annesinin cennet tasviri arayışı anlatılır.
3-bakirenin ilham aldığı: muhtemelen 'The Annunciation' diye anılan ve Meryem'e Cebrail'in (a.s.) oğul müjdelemesini konu edinen bir dizi resme atıf.
4- Gonzaga: Mantua'nın hâmi lordları, bilhassa Francesco Gonzaga ki Isabella d'Este ile evlenmiş ve O'nu günün sanatkarlarına hâmilik etmesi hususunda yönlendirmiştir. Burada Mantegna'nın tablosundan bahsediliyor.
5-ekmeğin: ekmeğin tağşişine karşı ilk itiraz, ki Pound'un zamanından bu yana giderek artan bir şikayet olmuştur.
6-hat kalınlaşır: Pound şunu yazıyor: “zannederim müstakbel sanat eleştirmenleri resmin kalitesine bakarak o eserin ait olduğu çağın ve ortamın faize toleransları hakkında fikir edinebilecekler”.(GK,27).
7-Pietro Lombardo: 1435-1515, İtalyan mimar ve heykeltraş. En ünlü eseri Dante'nin Ravenna'daki mezarıdır.
8-Duccio: Siena ekolünün öncüsü İtalyan ressam Duccio di Buoninsegna, 1278-1319.
9-Pier della Francesca: 1420-1492, Umbria bölgesinden portre ve kilise resim ve heykelleriyle ünlü İtalyan ressam.
10-Zuan Bellin': Giovanni Bellini, Meryem Ana heykelleriyle ünlü sanatçı.
11-La Calunnia:Sandro Botticelli'nin bir tablosu.
12-Angelico: Giovanni da Fiesole olarak ta bilinen Floransa'lı ressam.
13- Ambrogio de Praedis: 1455-1508, Milan'lı portre ve minyatür ressamı.
14-Adamo me fecit: Latince, “Adem yaptı beni”. Verona San Zeno'daki bir kilise sütununa kazınmıştır.
15-St Trophime: Fransa Arles'taki harika kilise. Kemerli avlusu ve heykel sütunları ile dikkat çeker.
16-Saint Hilaire: Fransa Poitiers'te kilise.
17-Memling: Hans Memling, 1430?-1495, flaman ekolünden ressam ve portre sanatçısı.
18-Contra Naturam: Latince, “tabiata zıt”.

19-Eleusis: Attica'da Eleusis öğretilerinin kutlandığı kent. Kantolar'daki temel kutuplardan biri: Konfüçyüs (ahlak sistemi) ile Eleusis (öğretilerin kutlaması) arasında. Dolayısıyla faizen kutsal olanı ifsad eder: “para sevgisi tüm kötülüklerin kaynağıdır.” (bkz.52/258).

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

  Taşlıcalı Yahyâ Beğ’in Şehzâde Mustafa Mersiyesi Herhalde Erzurum’da iken aldım Ahmet Atilla Şentürk Bey’in Osmanlı Şiiri Antolojis...