11 Nisan 2016 Pazartesi

KANTO XXXIX

XXXIX

Virandır çatı, üstünde kedinin oturduğu,
virandır üstünde yürüdüğü demir korkuluk
Ve güneşi selamladığındaki dikme taşı.
Tepenin patikasında: “thkk, thgk”
dokuma tezgâhı
Thgk, thkk” ve bir şarkının keskin sesi
zeytinlerin altında
Circe'nin ocağında uzanmışken
böyle bir şarkı duymuştum.
Yağlı panter yanıma uzanmış
kızlar konuştular orada sikişmekten, canavarlar tıkınmaktan konuştular,
uyku mahmuru hepsi, sikik kızlar ve yağlı leoparlar,
Aslanlar ağırlaşmış, çayından Circe'nin
kızlar tetikte Circe'nin çayıyla
κακά ϕάρμακ' έδωκεν
kaka pharmak edôken
Uzaktan gördüğün pürüzsüz taştan ev
λύκοι όρέστεροι, ήδέ λέοντες
lukoi oresteroi ede leontes
yal için yaltaklanan kurt
- Helios ve Perseis'ten olma
ikizi Pasiphae
Venter venustus, cunni cultrix, kadife kenarıyla
ver novum, canorum, ver novum
Bahar dönüyor yaza
yapraklı güzdeki geç bahar
καλόν άοιδιάει
KALON AOIDIAEI
Ή θεός, ήέ γυνή....φθεγγώμεθα θαςςον
e theos e guné.... ptheggometha thasson
İlk bal ve peynir

bal ilkin ve sonra palamutlar
başlangıçta bal ve sonra palamutlar
bal ve şarap ve sonra palamutlar
şarkı olabildiğince tiz, bacak arası körpe dal çatalı
illa dolore obmutuit, pariter vocem

Άλλ’ άλλην χρή πρώτον oδον τελέσαι, και ικεσΰαι 490/5
Εις ‘Αΐδαο δόμους και επαινής Περσεφονείης
Ψυχή χρησομένους Θηβαίου Τεφεσιαο
Μάντιος ‘αλσδυ του τε φρένες εμπεδοι είσι
Τώ καί τεθνηιώτι νόον πόρε Περσεφόνεια
Hathor o kutuda bağlı
yüzerken dalgaların üstünde
Mawa geldi yüzerek hızlıca eller kulaçta
buklelerinde deniz çelengi,
Nesin sen kutu?”
“Hathor'um ben.”
Che mai da me non si parte il diletto
Fulvida di folgore
geldi buraya Glaucus ile farkedilmeden, nec ivi in harum
Nec in harum ingressus sum.
yatakta tartışalım bunu dedi kadın
Euné kai philoteti ephata Kirkh
Εύνη καί φιλότητι, ϊφαχα Κίρκη
es thalamon
Ές θάλαμόν
Eurilochus, Macer, iyi palamutlarla rahat orada
sonra göz için yengeç, ve otuz kulaç balıkla
yeşil hışırtı yuvada,
Circe'nin sundurması altında:...
Sen Odysseus olmalısın sanırım...
bir şeyler yesen daha iyi hissedersin....
Aklın hep geçmişte....
Ad Orcum autem quisquam?
nondum nave nigra pervenit...
Gemi ile cehenneme gittin mi hiç?

Sumus in fide
Puellaeque canamus
sub nocte...
orda çayırda
Flora'nın gecesine, sümbül çiçeğiyle
Safranla (bahar
taptaze çayırda)
Elli ve kırk bir arada
ERI MEN AI TE KUDONIAI
Betuene Aprile and Merche
özsuyu tazecik dalda
Üstlerinde erik çiçekleri
kara dalın üstünde badem
Yasemin ve zeytin yaprağı,
Ölçünün uyaklarına
Yıldız vaktinden yarı karanlığa
Yarı karanlıktan yarı karanlığa
Ölçüyü durdurmadan
Böğür böğüre kıyıda
denize doğru Tanrıça'nın gözleri
Circeo'yla, Terracina'yla, taş gözlerle
denize doğru beyaz
bir ölçü ile, durmaksızın:
Fac deum!” “Est factus.”
Ver novum!
ver novum!
Böylece yaptılar baharı,
görebilir ama gözleri karanlıkta
üstünde yürüdüğü dalda değil.
Etten ışığa dövülmüş
Yutmuş ateş topunu
A traverso le foglie
Uçkuru bir tanrı yarattı karnımda
Sic loquitur nupta
Cantat sic nupta

Karanlık omuzlar kızıştırdı yıldırımı
bir kızın kolları yuva oldu ateşe,
Ben değil odalık tutuşturdu
Cantat sic nupta
Yedim alevleri.

1-kedi: üç farklı hatıranın meczi; ilki Rapallo'dan tepeye doğru giden patikadaki dokuma tezgahlarının sesi, ikincisi Garda gölü'ndeki korkuluklar, üçüncüsü ise Odysseus'un adamlarının Circe'nin cilalı taşlardan evine yaklaşırken duydukları dokuma tezgahının sesi. (Od. X, 211).
2-şarkı: “Circe'yi dev bir ağın önünde bir sağa bir sola yürüyüp tatlı sesiyle şarkı söylerken buldular” (Od. X, 221-223)
3- Circe'nin ocağı: burada konuşan kişi Elpenor'dur. (1:12) Anlaşılan o ki Elpenor, Odysseus tayfasıyla birlikte Circe'nin tuzağına düştükten sonra olanlardan bazı anları anımsıyor. Demek ki Kanto I'de anlatılan yolculuktan önceki anlar anımsanıyor.
4- panterler canavarlar: Odysseus “dağ kurtları ve aslanları” sayıyor.
5- çay: bazı bitkilerin demlenişinden elde edilen içecekler anlamında.
6-Kaka...edôken: Grekçe “onlara habis ilaçlar verdi” (Od.X,213)
7-lukoi...leontes: Grekçe “dağ kurtları ve aslanlar” (Od. X, 212)
8-Helios: Grek, Circe'nin babası, ışık tanrısı, Apollo.
9-Perseis: Grek. Kızkardeşler Circe ve Pasiphae'nin anneleri Perse. (Od. X,138-140)
10-Pasphae: Girit kralı Minos'un karısı, Minotaur'un annesi, Circe'nin kızkardeşi.
11-Venter....cultrix: Latince. “beli güzel, amcığı körpe”.
12-Ver novum: Latince. “Yeni bahar şarkı söylüyor, yeni bahar”. Pervigilium Veneris'ten (Loeb, 348)
13-Kalon Aoidiaei: Grekçe. “Güzel söylüyor”. Böyle betimliyor Polites Circe'nin sesini.
14- e theos..thasson:Grek.”Tanrıça ya da kadın, hemen çağıralım” Polites'in son sözü. (od. X, 228)
15-bal...palamutlar: habis ilaçlardan önce ve sonra Circe'nin adamlara yedirdikleri. (Od. X, 233-243)
16-illa... vocem: Latince, “keder içinde sustu, sesi kesildi.” Son evladı, bedeni kıyıya vuran Polydorus'un ölümü karşısında Hecuba'nın hali.(Meta.XIII,538vd.)
17-Άλλ’ ...Περσεφόνεια: Grekçe. “Evvela başka bir seyahati ikmal etmeli, Hades ve kederli Persephone'nin hanesini ziyaret etmelisin ki zihni hala sağlam olan kör kâhin Theba'lı Teiresias'ın kehânetlerini dinleyebilesin. Ölümünde bile O'nun idrâkine dokunmamıştır Persephone, ancak doğruyu O konuşur.” ,(Od. X,490-494)
18- Hathor: Kadim Mısır bereket tanrıçası. Çoğunlukla inek veya inek başlı kadın olarak tasvir edilirdi.
19-Mawa: Belirlenemedi. (Carroll F. Terrell ve Eva Hesse'de bilgi olmamasına karşılık Mawa'nın Afrika'da Dahomey inanışında Güneş ve ay ile ilişkilendirilen Mawu/Mawa olabileceğini düşünüyorum. M.Z.)
20-Che mai...diletto: İtalyanca. “artık neşe asla ayrılmayacak benden”.
21-Fulvida di folgore: akıntının kızıl ışıltısı.(Par. XXX, 62)
22-Glaucus: tılsımlı bir bitki sayesinde ölümsüz olan, denize girerek deniz tanrısı olan ve kehanet gücü vermesiyle ünlü tanrı.
23-nec ivi ...sum: Latince, “ne ağıla yöneldim/ ne de domuzların arasına girdim”.
24- Euné.. Kirkh: Grekçe: “haydi yatakta yatalım, dedi Circe, uykulu.”(Od. X,335-336.)
25- es thalamon: Grekçe. “yatak odasına”
26- Eurilochus: Odysseus'un Circe'nin adasına keşif amaçlı gönderdiği müfrezenin başındaki adamı.
27- Macer: muhtemelen Eurilochus'un yoldaşı Macareus.
28- “Sen Odysseus...: Circe'nin, ilaçlar ve büyü değneği işe yaramadığında Odysseus'a söylediği sözler.(Od. X, 502)
29-Ad Orcum ...pervenit: Latince. “kara bir gemiyle kimse gitti mi cehenneme?” (Od. X, 502)
30-Sumus...sub nocte: Latince. “koruma altındayız/ yanımızda kızlar, bırak türküler söyleyelim/gecenin altında” (bkz. İlk iki mısra Catullus XXXIV,1-4 ve son mısra Aenid VI,268) bu mısralar bahar ritüellerini ve bir çeşit nevruz ayinlerini başlatır.
31- Flora: Roma bereket ve çiçek tanrısı
32-ERI....KUDONAIAI: Grekçe. “Baharda ayvalar,” Ibycus'tan kalan bir fragmanın ilk sözleri (Lyra Graeca, II, fr. 1, 84; OBGV, no. 164). bu sözler “The Spring”'e epigraf olarak kullanılmıştır P,87)
33- Betuene...Merche: 14. yüzyıl lirik eser “Alisoun”dan alıntı
34-Tanrıça: Aphrodite.
35-Circeo: İtalya'nın batı sahillerinde Terracina yakınlarında bir dağ.
36-Terracina: Circeo'nun beş mil güneyinde Pontine bataklıklarının güney doğusunda liman kenti. Jüpiter'e adanmış bir tapınak kalıntıları hala durmaktadır. “Credo”da Pound “imkanlar sağlansa Terracina Kayalıklarının üstüne Venüs heykelini yeniden yerleştirirdim” diye yazar.
37- “Fac deum!...Est Factus”: Latince. “Tanrıyı yap!.. yapmadır O.”
38- Ver novum!: Latince. “Yeni bahar!” (bkz yukarda 12. madde)
39- İtalyanca. “Yaprakların arasından.”
40- sic...nupta: Latince. “Böyle konuşuyor gelin/ böyle şarkı söylüyor gelin.”

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

  Taşlıcalı Yahyâ Beğ’in Şehzâde Mustafa Mersiyesi Herhalde Erzurum’da iken aldım Ahmet Atilla Şentürk Bey’in Osmanlı Şiiri Antolojis...