Göl Saatleri "Akşam"

AKŞAM

Susar meşacir-i pür-şam içinde bülbül-i ab,

Sular semayı hayalatı eyler istiab,

Döner bu sahil-i nîlîye gölgeden kuşlar

Ağızlarında güneşten birer kızıl dürr-i nab.

Bu mısraların büyüleyici güzelliği karşısında, bülbül gibi hayranlık içinde, sükûtun emniyetli limanına demir atmak ve bu şiirin şîresini telezzüz ile mest olmuş başımızın, vecd içinde dönmesini tecrübe etmekten başka elden ne gelir? Bu, Turgut Uyar’ın Büyük Saat’i midir? Bu, Cemal Süreya’nın selamladığı büyük durumlar, doruk anlar mıdır? Bu hangi saattir ki haşyet içinde susarken bülbül, sular bir göğü yüklenmeye hazırlanır? Bir saat ki onda kuşlar, ağızlarında güneşten inciler getirirler.

Karanlık korularda bülbülün susması, kuşların dönmesi bize işin paydos edilip evlere istirahate çekilen saatleri hatırlatabilir. “Hayalat” kelimesi bu vakitlerdeki yorgun kafaların artık usul usul yolunu tuttukları düşler alemini düşündürebilir. Hatta ‘kızıl dürr-i nâb’ın batmakta olan akşam güneşini işaret ettiği iddia edilebilir. Zaten serlevhasında “akşam” yazan bir şiir akşamı anlatmayıp da neyi anlatacak denilebilir. Fakat böyle bir çerçeve içinde düşünürsek, bu şiirdeki azametin hayli uzağına düşmüş oluruz. “Göl Saatleri”ni anlama teşebbüsümüz esnasında, bu şiirlerin muhtevasıyla maksudu arasında mesafe bulunabileceğini söylemiştik. Yani “çiçek kelimesini içeren bir şiir illa ki çiçeğe dairdir denemez” demiştik. Vasıl olduklarımızı vesile kılıp bizi vusûlüne eremediklerimize eriştiremiyorsa eğer bir sanat eseri, yahut hiç olmazsa o vuslata dair bir haberdarlık peyda edemiyorsa ne iş görür, neye yarar? Fakat muhatabın dahi maksud ile muhteva arasını tefrik etmesi beklenir. Bu şiirdeki azameti gözden saklamak mümkün değil. Bülbülün lâl kesildiği, suların semâyı hayâlâtı istiâb ettiği, bu sahil-i nîlîye – ki Nil’in mukaddes bir nehir olduğu cümleye malûmdur- gölgeden kuşların güneşten parlak inciler taşıdığı bu saat; bir büyük saat, bir doruk an, bir vakt-i tecellîdir.