KANTO 6

VI

ne yaptığını Odysseus,

biliyoruz ne ettiğini

ve Guillaume'un sattığını da arazi akarını

(Poitiers'den yedide bir, Aquitain'den dokuzda)

“Tant las fotei com Auzirets

“Cen e quatre vingt et veit vetz”

canlanır elimdeki taş, mahsül

bereketli olacak öldüğüm sene

ta ki Louis alınca Eleanor'u

ve olunca o evladın sahibi (O, Guillaume) ki evlenince

kızı kral Henry'nin karısı olan

Normandiya düşesiyle e maire del rei jove

günün sonuna dek gittiler denizde ( O, Louis, Eleanor'la birlikte)

vardılar nihayet Akra'ya

“Ongla, amca” dedi Arnaut

amcası yönetti Acra'da

küçük kızlığından beri biliyordu O'nu

(Aegeus'un oğlu Theseus)

ve O, Louis, rahatı yoktu şehirde

rahatı yoktu Ürdün'de de

sürüp girince hurma bahçesine

dolanmış eşarbı Selahaddin'in miğferine

boşadı O'nu o yıl Louis,

boşandı böylece Aquitaine'den de

ve o yıl aldı O'nu Plantegenet

(tepip 17 taliplisini)

Et quand lo reis Lois lo entendit

mout er fasché

Nauphal,Vexis, Harry joven

kendi ve varislerinin hayatının teminatı olarak

alacaktı Gisors ve Vexis'i, Neufchastel'i

ama varis olmazsa iade olunacaktı Gisors

“lüzum yok Alix'i almaya adına bölünmez

mukaddes teslisin, biraderimiz Richard

mecbur değil bir zaman babasının vesayetindeki Alix'i almaya

ve fakat kimi seçerse zira Alix, her neyse




Eleanor, domna jauzionda, validesi Richard'ın,

Basıp otuz yaşına(yıllar geçti elbette bundan önce)

nehrin bataklığında, kilisenin revaklı geçidinde

Malemorte, Correze, ki orda

“Ventadour'lu hanımım

“tıkıldı Eblis tarafından içeri

“şahin uçurup avlanamayacak

kapamayacak bulup da açıkta

“görmeyecek zokayı yuttuğunu balığın

“ateş böceklerinin uçtuğunu da dere kenarında

meğer ki yokluğumda, Madame

'Que la lauzeta mover'

“iletin sözlerimi Eblis'e

gördünüz o

“böylesine uzaklardan şarkılar getireni

“belki salıverir o havaya

ışıltılar saçan kadını”




E lo Sordels si fo di Mantovana,

yoksul şövalye Sier Escort'un oğlu,

Şansonlarla neşelendirirdi kendini

karışıp saray eşrafının arasına

nihayet Richard Saint Boniface'nin divanına vardı

karısının sevdasına kapıldı

Cunizza, da Romano

azad etmişti kölelerini bir çarşamba günü

Masnatas et servos, şahidi

Picus de Farinatis

ve Don Elinus ile Don Lipus

oğulları Farinato de' Farinati'nin

“azad insanlardan, azad vasiyetten

“alıp satmakta, tanıklık edip vasiyet etmekte hür”

A marito subtraxit ipsam

dictum Sordellum concubuisse

“söylerim yaz-kış lütfunun şarkısını

nasıl masum ise gül, öyle masumdur yüzü

hem yaz hem kış söylerim şarkısını

kar tanesi bana hatırlatır hep O'nu

Sarlat'lı idi Cairels

Theseus Troezene'li

zehirlerlerdi O'nu

korkmasalardı kılıcının kabzasından




1.Ne yaptığını Odysseus: muhtemelen sirenlerin şarkısının bir yankısı veya bir çeşitlemesi.

2.Guillaume: William IX,1071-1127. Aquitaine'nin 9. dükü ve Poitou'nun 7. kontu. 1101 yılındaki ilk haçlı seferine kalabalık bir kadın maiyetiyle katılması neşeli fakat felaketle neticelenen bir sefere dönüştü. Buradaki atıf O'nun Santiago di Compostela yolculuğunadır, “İspanya'dan şarkıyı getirdiği sefer”(bkz.8/32), böylece ilk trubadur ve Provensal şiirin mübdi'i oldu. Arazi gelirlerine atıf yapılması O'nun kaçamaklarını finanse etmek için har vurup harman savurmaya hazırlığınadır.Poitou'lu Raymond O'nun ikinci oğlu, Eleanor torunuydu.

3.Tant...vetz: Guillaume'un “bir şiir yazıp uyuklayacağım” diye başlayan şiirinin 79-80. dizelerinin doğrudan alıntılanması. “becerdim onları, duyacaksınız ne de olsa, 100+4 x 20+8 kere”. O'nu dilsiz sanıp iki haftalık bir sefahate davet eden iki asilzade kadınla macerasını anlatıyor.

4.canlanır elimde..öldüğüm sene: seksüel üstünlükten hükümdar katline yaşam ve ölüm döngüsünün yeryüzünün bereketliliğiyle ilişkilendirildiği prehistorik kral algısı. Pound da Guillaume'un seksüalitesini mimarinin sanatların ilki sayıldığı bir kültürün inisiasyonu ile ilişkilendirir.

5. e maire del rei jove: genç kralın anası: “jove rey” Henry, Eleanor ile Henry'nin oğlu. Henry II O'nu ve genç karısı Margaret'i (Louis'in kızı) 1172'de kendi hükümdarlığı sırasında genç Henry'nin hocası ve dostu Thomas a Becket'in katli sebebiyle Louis'i teskin için tahta geçirdi. Genç Henry sadece sözde kral olacaktı ama O bunu böyle görmüyordu.Eleanor ilki erken ölen dokuz çocuk doğurdu, hepsi de tarihsel figürler olarak öne çıktı.

6.Akra: Kudüs krallığının önemli bir limanı.

7.Ongla,amca: “tırnak, amca”. Seksüel iması olan bir söz.

8. amcası: Toulouse'lu Raymond. Eleanor'un küçük amcası, Antakya prensliği de yapan yakışıklı romantik figür. Kendisinden sekiz yaş büyük olan ve çocuklukta oyun arkadaşı olan amcası ile yakın bir münasebet oluştu çünkü Antakya'da konuşulan dil Louis ve adamlarının anlamadığı anadiliydi ve Raymond şehre trubadurları getirmişti.

9.Theseus: Burada Raymond ile Theseus mukayese ediliyor çünkü Theseus da başarısını kadınlarla münasebetine borçlu idi. Raymond Kudüs kralı Fulco tarafından kutsal topraklara Antakya prensliği varisi prenses Constanza ile evlenmek üzere davet edilmiş, Raymond prensesle değil şehri yöneten dul anası ile evlenmek istiyormuş gibi yaparak prensesin annesi Alix'in güvenini kazanmıştı.

10.Louis,rahatı yoktu şehirde: bu dönemde ilk kez Eleanor'un “bir rahiple evlenmişim” dediği duyuldu. Oryantal iklime balığın suya alışması gibi alışırken Eleanor, Antakya'daki hayat zahit tabiatlı Louis'i tiksindiriyordu. Raymond ikinci haçlı seferinin sebebi olan yitik Urfa kentini geri almak üzere sefer isterken Louis Kudüse hac yolculuğuna devam etmekte ısrar etti. Raymond'un kararının stratejik değerini gören Eleanor argumanını destekledi. Louis kocalık hakkını ileri sürünce Eleanor aralarındaki akrabalık sebebiyle evliliklerinin kilise önünde batıl olduğunu öne sürdü. Sonraki gelişmeler Raymond'u haklı çıkardı. Louis ve Eleanor bir şey elde edemeden deniz yoluyla eve döndüler. Haziran'da Nureddin Raymond'un kafasını kesip Bağdad halifesine gönderdi.

11.Selahaddin'in miğferi: Anonim fransız ozanlarının uydurduğu temelsiz mit.müslüman ordularının komutanı Nureddin idi. Selahaddin daha 12 yaşında idi.1187 yılında Kudüs'ü fethedip Eleanor'un oğlu Richard'ın hayatında önemli rol oynayacaktı. Pound Eleanor'un eşarbını hoş bir detay olarak Selahaddin'in miğferine doluyor.

12.Boşadı O'nu Louis: asılsız mit. Tersine Eleanor Newburgh'lu William'ın kroniklerinde yazıldığı gibi akrabalık bağını gösterip boşanmakta ısrar eden taraftı. 15 yıllık evliliklerinde Marie ve Alix'ten başka çocukları olmadı. Dolayısıyla Henry Plantegenet ile evlenince Eleanor, Louis Aquitaine ile birlikte mülkünün tüm batı bölgesini yitirdi.Eleanor mayıs 1152'de, nikahın iptalinin ikinci ayında Eleanor ve Henry'nin yasal süzeren lordu olan Louis'in izni olmadan evlendi.

13.Henry Plantegenet: 1133-1189. İngiltere kralı ikinci Henry.

14.Et quand...fasché: Fr. “Kral Louis bunu duyunca köpürdü”.

15.Nauphal: şimdilerde Néaufles diye bilinen, Louis VII ile ikinci karısının kızı Margaret'in Henry II ile Eleanor'un oğlu Henry ile evliliğinin çeyizinin bir kısmını oluşturan, kalesi de olan mülk.

16.Vexis: Normandiya ile Fransa arasında uzun ihtilafların sebebi olan saha. Franco-Norman ilişkilerini güçlendirmek ve evlilikler yoluyla Avrupa'nın büyük güçlerini birleştirmek siyaseti güden Henry II ve Eleanor, oğulları Henry ile Louis VI'in ikinci evliliğinden olan kızı Margaret'i evlendirdiler, zira Louis'in hala erkek bir varisi yoktu. Margaret'in çeyizinde Vexin ile birlikte Nauphal kalesi, Gisors ve Neufchastel'de vardı. Margaret daha altı aylık bebek iken evlendirilip kocasının yanına gönderildi ve iki yaşında iken evlilik merasimi düzenlendi. Genç Henry ölünce Margaret Macar kralı ile evlendirildi ve çeyizi kızkardeşi Adeleide'a geçti, O da 1169'da Richard ile evlendirildi.

17.Joven: provensal dilde “genç”. Genç Henry'i işaret ediyor.

18.Alix: Pound'un kaynağı hatalı. Louis ile Eleanor'un kızı Alix yarı kardeşi Richard ile evlenmiş olamaz. Richard ile nişanlandırılan Adeleide idi ve 8 yaşında İngiltere'ye Henry II'nin vesayetine gönderildi. Fakat Henry II'den çocuğu oldu. Richard bunun üzerine Adeleide ile evlenmeyi reddedince Fransa kralı prensesin veya Gisors kalesinin iadesini istedi. “buzamana dek inananmadığım şeyin şimdi gün gibi aşikar olduğunu görüyorum”diyen Richard babasına karşı Fransa kralını desteklemeye başladı. Fransa kralı Philip II (Louis VI'in oğlu) 1191'de evliliği Messina'da iptal etti.

19.Domna jauzionda: provens. “ışık saçan kadın”

20.malemort, Correze: Pound ve karısı Dorothy 24 temmuz 1919'da Provens yolunda Corréze nehrini geçip uğradıkları Malemort kalesi yıkıntıları.1177 yılında hür askerler ve bunların aileleri tarafından işgal edilince limousin lordu ve piskoposun birleşik orduları tarafından kuşatıldı ve katliam yapıldı, esir düşenler de canice öldürüldü. Bu sebeple kaleye “kötü ölüm” Malemort adı verildi.

21.Ventadour'lu hanımım: 1148'de Ventadour viskontu Elbis III ile evlenen Raymond'un kızı Torena'lı Margarida.

22.Que la lauzeta mover: Bernart de Ventadour'un bu şiirle Margarida'nın kalbini kazandığı söylenir.

23.Sier Escort: Sier El Cort, Sordello'nun babası.

24.Masnatas et servos: mallarını ve kölelerini.

25.Picus de Farinatis: Pichinus de F.,Don Elinus ve Don Lipus Farinata degli Uberti'nin çocukları, isimleri Cunizza'nın kardeşinin kölelerini azad ettiği evrakta geçer. Pound'un faşist arkadaşı amiral Ubaldo degli Uberti, ki bu soyun devamıdır, Pound'u derinden etkilemiştir.

26.A marito ....concubuisse: Rolandini kroniklerinden doğrudan alıntı. “Sordello O'nu kocasından ayırdı ve güya birlikte oldu”.

27.Theseus Troezene'li: Aegeus, karısı Aethra hamileyken Atina'ya dönmeye karar verdiğinde bir kayanın altına kılıcını ve sandaletini saklar ve oğlunun kayayı kaldıracak güce geldiğinde Atina'ya gelmesini söyler. Theseus kılıcı alıp Atina'ya geldiğinde Aegeus oğlunu tanımaz, ama karısı Medea O'nu tanır ve kendi oğlu Medus'un yerini alacağını düşünüp Aegeus'a O'nun ajan olduğunu söyler. Aegeus Theseus'u ziyafete davet edip zehirlemeküzereyken kılıcın işlemelerinden Theseus'u tanır.